TRONG BÀI VIẾT NÀY: Bạn sẽ tìm hiểu về các phương pháp điều trị khác nhau mà các bác sĩ chỉ định điều trị ung thư mũi hầu (Nasopharyngeal cancer – NPC).
Phần này giải thích các phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho việc chăm sóc bệnh nhân ung thư mũi hầu. Điều trị tiêu chuẩn có nghĩa là các phương pháp điều trị tốt nhất được biết đến. Khi đưa ra quyết định về kế hoạch điều trị, bạn có thể sẽ được khuyến khích với một lựa chọn khác là tham gia vào các thử nghiệm lâm sàng nếu bạn có thể. Một thử nghiệm lâm sàng là một nghiên cứu thử nghiệm một phương pháp điều trị mới. Các bác sĩ muốn tìm hiểu liệu phương pháp điều trị mới này có an toàn, hiệu quả và có thể tốt hơn phương pháp điều trị tiêu chuẩn hay không. Các thử nghiệm lâm sàng cũng có thể thử nghiệm một loại thuốc mới, sự kết hợp mới của các phương pháp điều trị tiêu chuẩn khác nhau hoặc chỉ định các liều điều trị khác nhau của thuốc hoặc các phương pháp điều trị khác. Các thử nghiệm lâm sàng là một lựa chọn nên được cân nhắc trong điều trị và chăm sóc cho tất cả các giai đoạn của ung thư. Bác sĩ là người có thể giúp bạn xem xét tất cả các phương pháp điều trị phù hợp.
Tổng quan về điều trị
Trong điều trị ung thư, các bác sĩ đến từ các chuyên khoa khác nhau thường làm việc cùng nhau để đưa ra một phác đồ điều trị tổng thể cho một bệnh nhân, bằng cách kết hợp các phương pháp điều trị khác nhau. Đây được gọi là một nhóm các bác sĩ đa chuyên khoa. Nhóm này có thể bao gồm:
Bác sĩ ung thư nội khoa: Một bác sĩ điều trị ung thư bằng hóa trị hoặc các loại thuốc khác.
Bác sĩ ung thư xạ trị: Một bác sĩ chuyên điều trị ung thư bằng xạ trị.
Bác sĩ ung thư ngoại khoa: Một bác sĩ điều trị ung thư bằng phẫu thuật.
Bác sĩ tai mũi họng: Một bác sĩ điều trị các vấn đề về tai, mũi và họng.
Bác sĩ chỉnh hình hàm mặt: Một chuyên gia thực hiện phẫu thuật phục hồi ở vùng đầu và cổ.
Nha sĩ ung thư hoặc bác sĩ ung thư miệng: Các nha sĩ có kinh nghiệm trong việc chăm sóc những người bị ung thư đầu và cổ.
Chuyên gia vật lý trị liệu: Một chuyên gia chăm sóc sức khỏe giúp bệnh nhân cải thiện sức khỏe thể chất và khả năng di chuyển.
Chuyên gia bệnh học về ngôn ngữ – lời nói: Chuyên về rối loạn giao tiếp và nuốt. Một nhà nghiên cứu bệnh học về ngôn ngữ nói giúp bệnh nhân lấy lại khả năng nói, nuốt và vận động miệng sau khi điều trị ung thư ảnh hưởng đến đầu, miệng và cổ.
Các nhóm chăm sóc ung thư bao gồm nhiều chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác, chẳng hạn trợ lý bác sĩ, điều dưỡng chuyên ngành ung thư, nhân viên xã hội, dược sĩ, cố vấn, chuyên gia dinh dưỡng và một số chuyên gia khác.
Phương pháp điều trị chính cho ung thư mũi hầu là xạ trị và thường kết hợp với hóa trị, theo nhiều cách khác nhau. Phẫu thuật trong ung thư mũi hầu được chỉ định trong một số trường hợp, chủ yếu để loại bỏ các hạch bạch huyết sau khi hóa trị hoặc để điều trị ung thư mũi hầu tái phát sau khi điều trị ban đầu.
Mặc dù chữa khỏi ung thư là mục tiêu chính của điều trị, việc bảo tồn chức năng của các cơ quan và mô gần đó cũng rất quan trọng. Một khi lên kế hoạch điều trị, các bác sĩ sẽ đánh giá xem kế hoạch đó có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân như thế nào, bao gồm cả những vấn đề thể chất và tinh thần, cảm xúc.
Xạ trị là sử dụng tia X năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư. Một phác đồ xạ trị, hay còn gọi là kế hoạch xạ trị, thường bao gồm một số phương pháp xạ trị cụ thể được đưa ra trong một khoảng thời gian định sẵn.
Có nhiều loại xạ trị khác nhau mà bác sĩ có thể khuyên dùng cho ung thư mũi hầu.
Xạ trị chùm tia ngoài: Đây là phương pháp xạ trị phổ biến nhất được chỉ định để điều trị NPC khi chùm tia bức xạ được đưa vào từ một máy bên ngoài cơ thể. Kỹ thuật xạ trị điều chỉnh cường độ (IMRT) là một kỹ thuật xạ trị tiên tiến cho phép chỉ định liều xạ trị hiệu quả hơn, đồng thời giảm thiệt hại cho các tế bào khỏe mạnh và gây ra ít độc tính hơn.
Liệu pháp proton: Cũng là một phương pháp xạ trị chùm tia ngoài nhưng bằng năng lượng proton chứ không phải là tia X. Ở năng lượng cao, proton có thể tiêu diệt các tế bào ung thư. Liệu pháp proton có ưu thế chỉ định điều trị cho các khối u ở đáy sọ để giảm liều bức xạ cho các cấu trúc gần đó, chẳng hạn như các dây thần kinh thị giác và thân não; đồng thời cũng là một lựa chọn cho NPC giai đoạn muộn khi khối u xâm lấn nằm ở hệ thần kinh trung ương, bao gồm não và tủy sống.
Xạ trị định vị: Là phương pháp xạ trị định vị chính xác vào khối u, chỉ định điều trị các khối u tiên phát hoặc tái phát ở đáy sọ não hoặc ở trong hộp sọ não.
Xạ trị áp sát (xạ trị trong): Là phương pháp đưa nguồn xạ vào gần hoặc trong khối u bằng cách cấy ghép các hạt hoặc đặt kim. Bệnh nhân sẽ nằm lại bệnh viện trong những ngày làm thủ thuật. Xạ trị áp sát chủ yếu điều trị cho ung thư mũi hầu tái phát tuy nhiên cũng có chỉ định nâng liều xạ khi điều trị cho các khối u nguyên phát.
Trước khi bắt đầu xạ trị ung thư đầu cổ, tất cả bệnh nhân cần được kiểm tra răng miệng kỹ lưỡng. Nha sĩ ung thư, một chuyên gia trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe răng miệng cho những người bị ung thư, sẽ đánh giá và chỉ định điều trị dự phòng sâu răng bằng các phương pháp thích hợp bao gồm cả nhổ răng.
Các tác dụng phụ khác của xạ trị lên vùng đầu – cổ bao gồm đỏ hoặc kích ứng da ở vùng được điều trị, khô miệng hoặc nước bọt đặc do tổn thương tuyến nước bọt, đau xương, buồn nôn, mệt mỏi, lở miệng, đau họng, đau hoặc khó nuốt, sưng, phù bạch huyết, mất cảm giác ngon miệng vì thay đổi khẩu vị, mất thính giác do chất lỏng tích tụ trong tai giữa và tích tụ ráy tai do tác dụng của xạ trị trên ống tai.
Xạ trị cũng có thể gây suy giáp (giảm chức năng tuyến giáp). Tình trạng suy giáp khiến bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi và có thể gây tăng cân. Do đó, bệnh nhân cần được kiểm tra tuyến giáp thường xuyên.
Là liệu pháp toàn thân, chỉ định dùng thuốc để tiêu diệt các tế bào ung thư. Các thuốc này được cung cấp qua đường máu để đến các tế bào ung thư trên toàn cơ thể. Phương pháp điều trị toàn thân này thường được chỉ định bởi bác sĩ ung thư nội khoa.
Hóa trị có thể là một phác đồ đơn độc hoặc kết hợp đồng thời với một liệu pháp toàn thân khác. Hóa trị cũng có thể kết hợp với phẫu thuật và/hoặc xạ trị như là một phần của kế hoạch điều trị đa mô thức.
Những đường dùng phổ biến cho hóa trị liệu bao gồm: đường truyền tĩnh mạch, đường tiêm bắp hoặc tiêm dưới da, và đường uống.
Một phác đồ hóa trị, hay lịch trình, sẽ bao gồm một số chu kỳ điều trị cụ thể được đưa ra trong một khoảng thời gian định sẵn. Sự kết hợp đồng thời giữa hóa trị và xạ trị thường được chỉ định để điều trị ung thư mũi hầu. Trong một số trường hợp, hóa trị được chỉ định trước khi xạ trị.
Ngoài ra, hóa trị cũng có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch và gây ra vết loét trong miệng, có thể dẫn đến nhiễm trùng. Hơn nữa, hóa trị kết hợp với xạ trị làm tăng các tác dụng phụ này. Bệnh nhân cần được tư vấn và hỗ trợ dinh dưỡng phù hợp.
Trong quá trình điều trị, bệnh nhân có thể được kê đơn thêm nhiều loại thuốc khác, kể cả các loại thảo mộc, thuốc bổ sung,… chúng cũng có những tác dụng phụ tiềm ẩn hoặc tương tác với thuốc hóa trị. Bệnh nhân cần được tư vấn kỹ trước khi dùng.
Phẫu thuật là thủ thuật cắt bỏ khối u và kèm theo đó là một ít mô lành xung quanh khối u. Đối với ung thư mũi hầu, phẫu thuật không phải là lựa chọn điều trị phổ biến vì khu vực này khó tiếp cận và nằm gần các dây thần kinh sọ và mạch máu.
Phẫu thuật chủ yếu trong ung thư mũi hầu là bóc tách hoặc nạo vét hạch bạch huyết vùng cổ.
Bóc tách cổ có thể gây tê tai, yếu khi nâng cánh tay lên trên đầu và yếu môi dưới. Những tác dụng phụ này là do tổn thương dây thần kinh trong khu vực. Tùy thuộc vào loại bóc tách cổ, các tác dụng phụ tại môi dưới và cánh tay có thể biến mất sau một vài tháng. Tuy nhiên, có thể tác dụng phụ sẽ là vĩnh viễn nếu một dây thần kinh bị cắt bỏ hoặc bị tổn thương như là một phần của việc mổ xẻ. Sưng phù bạch huyết cũng có thể xảy ra. Biến dạng khuôn mặt có thể cần được giải quyết bằng phẫu thuật tái tạo hoặc phẫu thuật thẩm mỹ. Tương tự như đối với xạ trị và hóa trị, trước khi phẫu thuật bệnh nhân cần được tư vấn kỹ về tất cả các tác dụng không mong muốn và cách xử trí.
Ảnh hưởng về thể chất, cảm xúc và xã hội của bệnh ung thư
Ung thư và phương pháp điều trị ung thư gây ra các triệu chứng thực thể và tác dụng phụ, cũng như ảnh hưởng về cảm xúc, xã hội và tài chính. Quản lý tất cả các hiệu ứng này được gọi là chăm sóc giảm nhẹ hoặc chăm sóc hỗ trợ, là một phần quan trọng trong chiến lược tổng thể nhằm làm chậm, ngăn chặn hoặc loại bỏ ung thư.
Chăm sóc giảm nhẹ tập trung vào việc cải thiện cảm giác của bệnh nhân trong quá trình điều trị bằng cách quản lý các triệu chứng và hỗ trợ bệnh nhân và gia đình họ với các nhu cầu ngoài y tế khác. Bất kỳ người nào, bất kể tuổi tác hay loại và giai đoạn ung thư, đều có thể được chăm sóc giảm nhẹ. Và chăm sóc giảm nhẹ đạt được hiệu quả tốt nhất khi được bắt đầu ngay sau khi chẩn đoán ung thư. Những người được chăm sóc giảm nhẹ song hành cùng với điều trị ung thư thường có các triệu chứng ít nghiêm trọng hơn, chất lượng cuộc sống tốt hơn và hài lòng hơn với việc điều trị.
Phương pháp điều trị giảm nhẹ rất khác nhau và thường bao gồm thuốc, liệu pháp dinh dưỡng, kỹ thuật thư giãn, hỗ trợ cảm xúc và tinh thần, và các liệu pháp khác.
Trong quá trình điều trị, bệnh nhân cần báo cho nhóm chăm sóc sức khỏe biết về các triệu chứng và tác dụng phụ mà mình đang chịu đựng để được xử trí kịp thời và hiệu quả, đồng thời ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng trong tương lai.
Ung thư mũi hầu di căn
Ung thư di căn là loại ung thư lan sang một bộ phận khác trong cơ thể từ cơ quan ban đầu. Điều trị ung thư di căn rất khó khăn và sẽ có nhiều ý kiến khác nhau để lựa chọn một phương pháp điều trị tốt nhất, bao gồm cả tham gia vào một thử nghiệm lâm sàng phù hợp.
Nói chung điều trị ung thư mũi hầu di căn cũng là sự lựa chọn các phương pháp điều trị kể trên, quan trọng là chọn lựa phương pháp ưu tiên trong từng trường hợp cụ thể. Chăm sóc giảm nhẹ là quan trọng nhất.
Lui bệnh và nguy cơ tái phát
Lui bệnh là khi ung thư không còn được phát hiện trong cơ thể và bệnh nhân không còn triệu chứng. Đó là tình trạng khi không còn bất cứ dấu hiệu nào cho thấy ung thư còn đang tồn tại trong cơ thể.
Lui bệnh có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn. Sự không chắc chắn này khiến nhiều người lo lắng rằng ung thư sẽ quay trở lại. Mặc dù trong đa số trường hợp là lui bệnh hẳn, nhưng nguy cơ tái phát là có thật. Bệnh nhân cũng nên tư vấn với bác sĩ để có thể chuẩn bị tốt hơn nếu ung thư quay trở lại.
Chọn lựa điều trị tái phát cũng khó khăn không kém so với điều trị ung thư di căn, và cũng bao gồm các phương pháp kể trên, dùng đơn độc hoặc kết hợp. Và cho dù chọn lựa phương pháp nào, chăm sóc giảm nhẹ vẫn cần được coi trọng nhất.
Nếu điều trị không hiệu quả
Không có gì đảm bảo được rằng bệnh ung thư sẽ biến mất hoàn toàn. Nếu ung thư không thể được chữa khỏi hoặc kiểm soát, thì đó là loại ung thư tiến triển hoặc giai đoạn cuối.
Những bệnh nhân bị ung thư tiến triển và dự kiến sống dưới 6 tháng có thể muốn xem xét chăm sóc an dưỡng cuối đời. Kế hoạch chăm sóc an dưỡng cuối đời được thiết kế làm cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Các chăm sóc cuối đời bao gồm chăm sóc tại nhà, trung tâm an dưỡng đặc biệt hoặc các địa điểm chăm sóc sức khỏe khác. Chăm sóc điều dưỡng tại nhà là một lựa chọn khả thi cho nhiều gia đình.
Sau cái chết của một người thân yêu, nhiều người cần sự hỗ trợ để giúp họ đối mặt với sự mất mát.
Tài liệu tham khảo
https://www.cancer.net/cancer-types/nasopharyngeal-cancer/types-treatment