Vừa đặt chân đến “làng ung thư”, trước mặt tôi là những ngôi nhà được xây dựng trên một vùng đất đen ngòm. Người dân ở đây ai cũng ốm gầy, yếu ớt. Tháng nào cũng có người chết Cách đây 10 năm, người dân ở thôn 3 và 4 luôn sống trong tâm trạng lo âu, sợ hãi, bởi trong làng liên tục xảy ra những cái chết bất thường, không rõ nguyên nhân. Cả làng chưa biết đó là bệnh ung thư và cho là căn bệnh lạ. Bệnh phát ra rất nhanh, người bệnh đau đớn quằn quại rồi chết. Ba năm gần đây, người dân mới biết đó là bệnh ung thư. Không ai nhớ người đầu tiên trong làng chết vì căn bệnh này. Cách đây 2 năm, xóm của chị Lê Thị Hải (ở thôn 3) khoảng 30 ngôi nhà nhưng liên tục xảy ra cảnh đưa tang người chết vì căn bệnh ung thư này. Ông Tám Châu chết chưa được bao lâu, đến lượt bà Mười Xôm lìa trần vì ung thư cổ. Rồi đến bà Quảng, ông Bốn Xin, ông Hai Đình cũng chết do ung thư gan… Gần đây nhất ở “làng ung thư” này, ông Chín Đoàn cũng do bệnh ung thư mà chết. Chưa có con số thống kê cụ thể số người chết do ung thư ở “làng ung thư”, nhưng liên tục gần 10 năm trở lại đây, tháng nào cũng có người chết do căn bệnh này. Trong vòng 10 năm qua, cả làng đã có hơn 100 người chết vì căn bệnh ung thư. Chị Lê Thị Hải kể, em trai chị là Lê Văn Vinh sống cùng gia đình ở thôn 4. Vợ anh Vinh mang thai 3 lần đều sẩy. Gia đình anh Vinh sợ quá nên chuyển chỗ ở, sau đó đã sinh được con. Nguồn nước ô nhiễm nặng Thôn 3 và 4 có gần 200 hộ sống trên vùng đất đen, độc hại. Một số cụ già ở làng cho biết, trước kia có một công ty đến khai thác than tự nhiên ở đây, nhưng 20 năm trước đã rút lui. Cách đây 5 năm, có một đoàn địa chất về làng. Họ bảo nước giếng ở làng này bị nhiễm độc và khuyến cáo người dân không nên dùng. Trước đây làng có một hệ thống nước sạch được dẫn từ trong suối chảy về. Hệ thống dẫn nước này đã bị hư hỏng cách đây hơn 3 năm, và người dân tiếp tục dùng nước giếng.
Chị Lê Thị Hải cho biết thêm: “Chỉ cách nhau một con đường, nhưng các giếng nước ở bên kia lại trong, còn bên này thì đục và đen do ảnh hưởng của “mỏ đất đen”. Biết là nước độc hại nhưng người dân vẫn phải dùng vì không có nguồn nước nào khác”. Chúng tôi dạo một vòng, nước các giếng ở thôn 3 và 4, hầu hết đều đen ngòm. Chỉ tay xuống một giếng nước bỏ hoang, chị Hải bảo, trước kia có 3 hộ dân dùng chung nước giếng này, nhưng 2 năm trở lại đây, nước giếng bỗng dưng đen và có mùi khó chịu nên họ không dùng nữa mà phải xuống tận xóm dưới gánh nước về sử dụng. Chị Điều ở thôn 3 phản ánh, giếng nước nhà chị rất trong nhưng khi đun sôi lên nước biến thành màu đen. Sống thắc thỏm lo âu Ông Phạm Nhất Hải, Chủ tịch UBND xã Tiên An, cho rằng: “Đến giờ chưa có ai, chưa có cơ quan chuyên môn nào xác định nguyên nhân những cái chết của người dân vùng này, nên không thể nói được điều gì”. Ông Hải cũng cho biết, sự việc đã được người dân nhiều lần phản ánh tại các cuộc tiếp xúc cử tri của các vị lãnh đạo huyện. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay vẫn chưa có một tổ chức, ngành chức năng nào của huyện và tỉnh Quảng Nam vào cuộc để tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến căn bệnh ung thư ở xã Tiên An. Còn ông Phạm Ngọc Cẩm Thạch, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Nam, thừa nhận có nghe thông tin về những cái chết vì ung thư ở xã Tiên An. Tuy nhiên, việc xác minh điều tra nguyên nhân lại ngoài tầm của sở. Ông Thạch cho biết sẽ chỉ đạo Trung tâm Y tế huyện Tiên Phước thu thập thêm thông tin.
Trong khi chờ đợi các ngành chức năng có hướng giải quyết, người dân ở xã Tiên An tiếp tục sống trong môi trường có nguồn nước bị nhiễm độc với tâm trạng hết sức lo âu.
Bài và ảnh: Hoàng Dũng